In het kader van de studie Milieukunde aan de Rijks Universiteit Utrecht is door Yvonne van der Laan gedurende 4 maanden een stage gedaan bij de stichting "Het Zuidhollands landschap". In opdracht hiervan is een rapport geschreven waarin de visie wordt weergegeven op de gewenste ontwikkeling van natuur en landschap in het gebied "De Hollandse Hoek". Het Zuidhollands Landschap is betrokken bij het studiegebied door haar bezitting, het natuurgebied "Het Staalduinse Bos" en het toekomstig eigendom (aldus de schrijfster!) van een gedeelte van de polder "De Korte Bonnen", een aangewezen en begrensd reservaatsgebied direct ten zuiden van dit bos. Voor het tot standkomen van de visie is een begeleidingsgroep in het leven geroepen, bestaande uit vertegenwoordigers van het NBLF-Zuid-Holland, het bureau Natuur van de provincie Zuid-Holland en de stichting Zuidhollands Landschap.

Het rapport is verschenen in februari 1992, terwijl de aanwijzing en begrenzing pas in juli 1994 plaatsvond. Deze gehanteerde strategie is uiterst discutabel en de stichting "De Bonnen" is dan ook van mening dat buren niet op een dergelijke wijze met elkaar behoren om te gaan. Aangezien dit rapport door de lobby die ervoor plaatsvindt kennelijk wel een leidraad is voor planologen en wenst men het als basis te gebruiken bij verdere inrichtings- en beheersvoorstellen. Daarom zullen wij er toch enige zinnen aan wijden.

"Karakteristiek voor een dergelijk gebied gelegen in het westelijk deel van Nederland, in een voormalig estuarium, direct achter de duinen, zijn binnenduinrandbossen, moeraszones en vochtige graslanden.", zo luidt de opvatting van het Zuidhollands Landschap. Ook deze opvatting is uiterst discutabel. Hiermee wordt ook weinig respect getoond voor de cultuurhistorie middels indijkingen sinds 1200, de bijbehorende ontginningen middels verkaveling en ontwatering en de noeste arbeid van generaties landbouwers om de bevolking te voeden en het landschap te onderhouden.

"Uitgaande van de actuele en potentiële natuur- en landschapswaarden, het streefbeeld van het Zuidhollands landschap en het geformuleerde overheidsbeleid ten aanzien van natuur en landschap zijn een aantal natuurdoelstellingen opgesteld. In deze doelstellingen wordt per ecosysteem aangegeven wat moet worden behouden, hersteld en ontwikkeld om een zo duurzaam mogelijk voortbestaan van natuur en landschap te waarborgen. Daarnaast zijn een aantal fauna-elementen uitgekozen waaraan speciale aandacht wordt geschonken. Deze doelstellingen worden ruimtelijk weergegeven in een ecologische structuur. In deze structuur wordt gestreefd naar grote aaneengesloten eenheden natuurgebied. De gebieden moeten worden veiliggesteld door verplaatsing of zonering van nadere gebruiksfuncties. Invloeden van buitenaf worden zoveel mogelijk beperkt door de aanleg van bufferzones in de vorm van watergangen en bos. Verder wordt gestreefd naar een ruimtelijke verweving tussen de verschillende ecosystemen waardoor een optimale wisselwerking ontstaat."

De stichting "De Bonnen" is van mening dat deze opvatting ook aan conjuctuur onderhevig is. Dit rapport is dan nu ook al weer gedateerd. Overigens is het gebied historisch gezien een gorzenlandschap geweest tussen 2 haakwallen, waarbij de huidige sloot langs de Bonnenweg een kreek was. Dit is als zodanig nog steeds herkenbaar. Voor het overige onderscheidt het Zuidhollands Landschap zich in niets van andere organisaties: de individuen binnen de organisatie streven naar carrière en deze kan vaak alleen mogelijk gemaakt worden door groei van de organisatie. De stichting "De Bonnen" wenst de historisch ontstane verwevenheid tussen landschap, landbouw en natuur in het gebied veilig te stellen en zal zich dus verzetten tegen iedere inbreuk op de kwaliteit van de woon-, werk- en recreatiemogelijkheden die dit gebied heeft.

"De ontworpen structuur bestaat voor een groot deel uit grasland waarin met name weidevogels en overwinteraars zich kunnen handhaven en ontwikkelen. Het brakke kwel systeem van de Oranjeplassen wordt uitgebreid door middel van natuurontwikkeling. Door middel van een natte structuur staat dit gebied in verbinding met de gecreëerde plasdrassituaties in de Korte Bonnen. In laatstgenoemd gebied wordt hiermee een overgang gecreëerd van moeras via grazige vegetaties naar een meer bosachtige begroeiing in het Staalduin en het nieuw te ontwikkelen bos op de voormalige slibdepots. De bossen worden onderling door middel van boselementen met elkaar verbonden. Voor het hele gebied is een dooradering van lintvormige structuren ontworpen in de vorm van dijken, bermen en sloten".

Ook hier kenmerkt zich een maakbaarheid die landbouwers niet vreemd zou zijn. "De ecologische structuur is verder uitgewerkt in een inrichtingenschets waarin maatregelen worden aangegeven voor de inrichting van het gebied en enkele uitspraken worden gedaan over het beheer. De gewenste structuur heeft grote gevolgen voor de landbouw en de eigendomssituaties in het gebied. Ook zijn aanpassingen noodzakelijk van de waterhuishouding, zullen er bouwwerken moeten verdwijnen en zullen een aantal veranderingen plaatsvinden voor de recreatie. Voor het akkerbouwgebied wordt aanbevolen de invloeden van de bedrijfsvormen biologisch dynamische landbouw en ecologische landbouw op de ontwikkeling van natuurwaarden in het gebied te onderzoeken." De stichting "De Bonnen" wijst de voorgestelde ontwikkelingen af.

"Door de voorgestelde inrichtings- en beheersmaatregelen worden de voorwaarden voor een behoud, herstel en ontwikkeling van een duurzame natuur veiliggesteld. Of een dergelijke natuur ook daadwerkelijk zal worden gerealiseerd, is afhankelijk van de te verwezenlijken milieukwaliteit, de verwerving voor natuurbehoud en –ontwikkeling benodigde gronden en de planologische veiligstelling van natuurgebieden."

De natuurgebieden zijn reeds veiliggesteld middels de natuuraanwijzing Kapittelduinen en het Staalduinse Bos. Voor het overige verwacht de stichting "De Bonnen" dat grondeigenaren en pachters de rug recht zullen houden. "Voor het tot standkomen van een duurzame natuur is het gewenst dat bij overheden, andere maatschappelijke groeperingen en de bevolking in de Hollandse Hoek een zeker draagvlak voor deze ideeën bestaat."

De stichting "De Bonnen" verwacht dat overheden een nauwkeurige en fatsoenlijke afweging maken bij hun beslissingen, dat maatschappelijke groeperingen ook behoefte hebben aan recreatie en toerisme, droge voeten en voedsel waarvan men weet waar en hoe het geproduceerd is en van de bevolking in de Hollandse Hoek dat er respect bestaat t.o.v. het verleden en de medebewoners. Voor het overige neemt de stichting "De Bonnen" dit rapport voor kennisgeving aan en neemt afstand van het beleid van het Zuidhollands Landschap.

 OPSTELLING

Het bestuur van de stichting "De Bonnen" sluit zich aan bij de opvatting van Wybren Verstegen, docent economische en ecologische geschiedenis en secretaris van het Heidelberg Appeal Nederland die stelt dat de onzin en de overdrijving uit het milieudebat moeten.

Zie hiervoor www.euronet.nl~ssf/nwsbr6.html maar ook www.milieudefensie.nl/blad/1996/novdec96/verstege.htm

In 1992 werd een verklaring opgesteld door een groep wetenschappers in Heidelberg waarbij men een oproep deed aan de regeringsleiders en staatshoofden die bijeenkwamen tijdens de V.N.-milieuconferentie in Rio de Janeiro. In deze oproep werd de vaak eenzijdige en ongenuanceerde berichtgeving op milieugebied aan de kaak gesteld.

De natuur- en milieubeweging heeft een positieve rol gespeeld in het terugdringen van de vervuiling en het attenderen van de publieke opinie op de gevaren van giftige stoffen en de bedreigingen van de levende natuur. De natuur- en milieubeweging heeft ook de landbouw bewust gemaakt van de rol die zij speelt in het produceren van schoon en veilig voedsel in een landschap waar geen schade wordt toegebracht aan flora en fauna. De balans dreigt nu echter door te slaan d.m.v. overdrijving, de manipulatie van feiten, de ongefundeerde alarmverhalen en het romantisch verlangen naar het verloren paradijs. De stichting "De Bonnen" wenst met beide benen op de grond te blijven staan en neemt met interesse kennis van de ontwikkelingen, maar wenst geen richting te kiezen die wetenschappelijk en economisch onvoldoende onderbouwd is. Er wordt gekozen voor een realistische en pragmatische opstelling.
Hierbij beseft de stichting "De Bonnen" dat de natuur- en milieubeweging feitelijk dubbel spel speelt bij aanleg van nieuwe woningbouw, bedrijfsterreinen en infrastructuur. Men eist daarbij altijd compensatie in de vorm van nieuwe natuurterreinen. Dit gaat dan weer ten koste van de landbouw en de daarin aanwezige natuur. De beheerders van deze nieuwe natuurterreinen worden dan de organisaties die feitelijk behoren te protesteren tegen de aanleg van deze nieuwe woningbouw, bedrijfsterreinen en infrastructuur. Feitelijk worden de bezwaren afgekocht middels deze moderne "aflaat". Vroeger werden van gelovigen hun zonden vergeven als men een aflaat kocht van de kerk, nu wordt het schuldgevoel bij de economische groei afgekocht middels de compensatie met nieuwe natuurterreinen. Inmiddels is de natuur- en milieubeweging gebaat bij deze economische groei en probeert middels sluw lobbywerk en onderhandelen de eigen positie te versterken.