Het Groene hoefijzer

HET GROENE HOEFIJZER
Consept, een samenwerkingsverband van Staatsbosbeheer, Stichting Duinbehoud, het Zuid-Hollands Landschap, de Zuid-Hollandse Milieufederatie, Landschapsbeheer Zuid-Holland en IVN Consulentschap Zuid-Holland, heeft een visie uitgebracht op het “Groene Hoefijzer”. Dit is de omschrijving voor het groene gebied dat wordt begrensd door de zuidkant van Den Haag, de binnenduinrand langs de kust en de noordzijde van de Nieuwe Waterweg. Dit samenwerkingsverband acht het Groene Hoefijzer uitermate geschikt voor verdere natuurontwikkeling: natte natuur langs duinen en Nieuwe Waterweg, bos en open water ten zuiden van Den Haag. Het doel is om er drie robuuste groen- en recreatieverbindingen te realiseren:

van Hoek van Holland tot Midden-Delfland (350 hectare);
de duinen van de Nieuwe Waterweg tot Kijkduin (320 hectare) en
de Westlandse Zoom tussen Ockenburg en Midden-Delfland (80 hectare).

Zijn de plannen voor het Groene Hoefijzer eenmaal bestuurlijk rond, dan komt het voor de lobbyisten aan op een voortvarende en gefaseerde uitvoering. De aankoop en inrichting van natuur- en recreatiegebieden in de Korte Bonnen en de Oranjebuitenpolder kan al op korte termijn (binnen 5 jaar!) starten, wederom aldus de lobbyisten.
De ecologische verbindingszone tussen Hoek van Holland en de Oranjeplassen is ongeveer 8 kilometer lang. Hij loopt van Midden-Delfland, via Dijkpolder, Oranjeplassen, Oranjebuitenpolder en Bonnenpolders naar de duinen bij Hoek van Holland en en is van belang voor nat en droog bos, water en moeras, droge graslanden en rivierbegeleidende soorten. Hermelijn, bunzing, wezel, dwergmuis, dwergspitsmuis, gewone pantserjuffer en grote roodoogjuffer zijn er doelsoorten. De juiste inrichtingsmaatregelen, bijvoorbeeld een gedeelte met brakwater, maken de Oranjebuitenpolder zelfs geschikt voor de lepelaar, zo vermeldt de brochure. Men wil op termijn een netwerk van wandel- fiets en ruiterpaden laten ontstaan met een recreatiebos met speelmogelijkheden voor de kinderen. Een dergelijke ontwikkeling komt tegemoet aan de recreatiebehoefte van bewoners in de omgeving van de Oranjebuitenpolder, zo stelt men in de visie.
Door de geïsoleerde ligging van het Staalduinse Bos en de sterke toename van de recreatie wordt de ecologische functie van het bos bedreigd. Het voortbestaan van het Staalduinse Bos is daarmee feitelijk afhankelijk geworden van het openouden, inrichten en beheren van de Bonnenpolders en de Oranjebuitenpolder. Men acht de huidige natuurwaarden van de beide polders door het intensieve agrarische gebruik gering. De potenties zijn echter hoog. Beide polders zijn van belang voor de weidevogels en roofvogels en vleermuizen.
Voor de Bonnenpolders streeft Consept naar schraal grasland, bloemrijk grasland en moeras. Herstel van de kreek langs de Bonnenweg maakt volgens hen combinaties van waterberging met natte natuur mogelijk. Men wenst hierover te overleggen met het Hoogheemraadschap van Delfland.

Overzicht van het Groene Hoefijzer

Voor de Oranjebuitenpolder streeft men naar de ontwikkeling van een robuust bos van minimaal 100 hectare in de hoger gelegen zuidwesthoek. Dit bos moet aansluiten op nog te ontwikkelen natte natuur van 88 hectare. Zo ontstaat een aaneengesloten natuurgebied van ongeveer 200 hectare. Deze omvang biedt volgens Consept kansen de recreatie te zoneren op een manier die zowel de recreatiedoelstelling als de natuurdoelstelling optimaal dient. De financiering van deze plannen kan lukken door een regionaal groenfonds in het leven te roepen, door een verrekening in de onroerend zaakbelasting, door Europese subsidie, door toeristenbelasting, door hoge pachtsommen voor pannenkoekenhuizen, horeca, maneges, campings en andere recreatiecomplexen en door een landgoederenzone van 6 hectare in de Oranjebuitenpolder met 5 tot 10 woningen per hectare.
Duidelijk is in deze visie van Consept dat er voor de landbouw op termijn geen plaats meer is in de Bonnen. Het moge ook duidelijk zijn dat deze visie niet gedeeld wordt door onze stichting. Deze visie wordt gekenmerkt door een beperkte en eenzijdige benadering en keuze voor natuur en recreatie en gaat voorbij aan de mogelijkheden voor multifunctioneel ruimtegebruik. Het gaat ook uit van de veronderstelling dat zo tegemoet wordt gekomen aan de recreatiebehoefte van de bewoners in de regio. Hier kunnen de nodige vraagtekens bij geplaatst worden. De visie duidt ook op gebrek aan kennis. Zo wordt de lepelaar al gesignaleerd in de Bonnen, nestelen de nodige kieviten op het akkerland en zorgt juist de afwisseling van akker- en weideland voor een goed roofvogelbestand. De visie duidt ook op gebrek aan respect voor de cultuurhistorische vorming van het gebied en gebrek aan waardering voor de functie van de landbouw. Tevens duidt de visie op gebrek aan begrip voor de veranderende opstelling bij de boerenbedrijven voor ondermeer agrarisch natuurbeheer, geïntegreerde landbouw en biologische landbouw.
Het gewenste doel denkt men te kunnen bereiken middels lobbywerk bij de diverse overheden en het Hoogheemraadschap van Delfland. Tevens denkt men het nodige te kunnen bereiken door “handjeklap” bij ontwikkelingen zoals de Tweede Maasvlakte en andere ingrijpende planologische beslissingen. Men gaat volledig voorbij aan de opvattingen en de belangen van de betrokken ondernemers en bewoners van de Bonnenpolders. Het is daarbij de vraag of de gewenste natuur- en recreatiedoelstellingen niet eerst democratisch dienen te worden vastgesteld en of de bij Consept betrokken en betaalde c.q. gesubsidieerde lichamen de aangewezen organisaties zijn om deze doelstellingen te bereiken.
De visie Groene Hoefijzer is vanwege een gebrek aan integraliteit gedoemd een lobby- en hobbywerkje te blijven van de betaalde “natuur”beschermers en is als beleidsinstrument onvoldoende om partijen bij elkaar te brengen voor een realistische en breedgedragen oplossing. De doelstelling lijkt niet zozeer het verhogen van de biodiversiteit, maar het vergroten van het budget, het daarmee samenhangende personeelsbestand en daarmee de salarisschaal van de leidinggevenden in deze organisaties.